یادداشتی درباره فیلم‌های سی‌وهفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر

31 شهریور 1399

«جهان با من برقص» ساخته سروش صحت

 

حمیده وطنی، عضو انجمن نویسندگان و منتقدان سینمای ایران

شاید وقتی دیگر!

فیلم «جهان با من برقص» اولین ساخته سینمایی سروش صحت در مورد مردی است که با دختر جوانش دور از شهر، دریکی از روستاهای شمالی ایران زندگی می‌کند، او که سرطان دارد آخرین روزهای زندگی خود را می‌گذراند.

این فیلم پر از دیالوگ‌هایی است که از ذهن جستجوگر، مطالعه گر و متفکر کارگردان نشات گرفته اما همین روشنفکری، مانند آفتی کارگردان را درگیر مفهوم کرده تا تصویر و او را از زبان سینما غافل نموده است.

داستان قرار است از زمانی آغاز شود که دوستان و نزدیکانش برای غافلگیر کردن او برای برگزاری آخرین جشن تولدش در یک دورهمی وارد روستا شوند، از اینجا با خرده داستان‌هایی مواجه می‌شویم که هیچ‌کدام نه وصل به خط محوری داستان هستند و نه ارتباطی باهم داشته و نه سرانجام مشخصی دارند و اگر صریح‌تر باشیم باید گفت اصلاً قصه اصلی و محوری وجود ندارد.

فیلم در بهره بردن از انبوه بازیگران مطرح و چهره سینمایی هم ناتوان است.

این فیلم پر از دیالوگ‌هایی است که از ذهن جستجوگر، مطالعه گر و متفکر کارگردان نشات گرفته اما همین روشنفکری، مانند آفتی کارگردان را درگیر مفهوم کرده تا تصویر و او را از زبان سینما غافل نموده است، به‌جز تلاش‌هایی که در نمایش ارکستر در فضایی سورئال، کاملاً بی‌ربط به موضوع و فرم غالب فیلم به تصویر کشیده می‌شود که آنجا هم هیچ منطق و دلیلی برای وجود این سکانس‌های کوتاه از فیلم نمی‌یابی.

درواقع تلاش کارگردان بر این بوده که مفهوم عمیق و جذاب مرگ را با تکیه بر زندگی و با نشان دادن دورهمی دوستان و خرده داستان‌های هریک از آن‌ها و برگزاری آخرین جشن تولد جهان شخصیت اصلی فیلم، تلطیف کند که موفق از آب درنیامده است.

فیلم در بهره بردن از انبوه بازیگران مطرح و چهره سینمایی هم ناتوان است و شخصیت‌های داستان همگی بی‌سرانجام و رها پرداخت‌شده‌اند تا جایی که حتی جهان با بازی علی مصفا به‌عنوان شخصیت اصلی فیلم کم‌رنگ نمایش داده‌شده است.

جهان با من برقص

کارگردان: سروش صحت. نویسندگان فیلم‌نامه: سروش صحت و ایمان صفایی.

بازیگران: علی مصفا، جواد عزتی، هانیه توسلی، پژمان جمشیدی، سیاوش چراغی پور، کاظم سیاحی، بهار کاتوزی، رامین صدیقی، پاوان افسر، شیوا بلوچی ، مهیار پوربابایی , مهراب قاسم خانی.

 

«23 نفر» ساخته مهدی جعفری

حمیده وطنی، عضو انجمن نویسندگان و منتقدان سینمای ایران

میگن جنگ جای بچه‌ها نیست!

«23 نفر» به کارگردانی «مهدی جعفری»، فیلمی بر اساس واقعیت برگرفته از دو کتاب «آن بیست‌وسه نفر» به قلم «احمد یوسف زاده» و کتاب «ملاصالح قاری» به قلم «رضیه غبیشی» به سفارش سازمان سینمایی اوج است.

داستان فیلم اگرچه در مورد جنگ 8 ساله ایران و عراق است اما بکر و جدید بوده و آن را جذاب کرده است و حکایت از دوران اسارت رزمندگان نوجوانی دارد که در سال 61 در جریان آزادسازی خرمشهر به دست نیروهای عراقی افتاده‌اند، موضوعی که تاکنون در سینمای دفاع مقدس به آن پرداخته نشده است.

مانیفست فیلم در همان سکانس‌های آغازین، توسط راوی که نویسنده کتاب یعنی احمد یوسف زاده است بیان می‌شود: «می گن جنگ جای بچه‌ها نیست/ وایسا تا بزرگ شی/ بزرگ یعنی کی؟/ بچه یعنی کی؟» و قهرمان فیلم 23 نوجوانی هستند که شرایط آن روزهای جنگ و اسارت بزرگشان کرده است.

اگرچه ژانر فیلم جنگی است اما صحنه‌های جنگی آن خیلی کم‌مایه و بی‌رمق پرداخت‌شده حتی لحظه اسارت و یا تنها سکانسی که این نوجوانان خط مقدم بوده و در عملیات شرکت داشتند.

حضور جمع بیست‌وسه نفر در یک قاب ازلحاظ میزانسن قطعاً کار آسانی نبوده به‌ویژه که بازیگران یا به بیان بهتر قهرمانان فیلم نا بازیگران جوان و غیرحرفه‌ای سینما محسوب می‌شوند.

 فیلم با ملاصالح شروع و تمام می‌شود درحالی‌که میانه فیلم در دست 23 نوجوان رزمنده است درواقع حضور شخصیت ملاصالح در قصه همان‌قدر اهمیت دارد که آن بیست‌وسه نفر و همین مخاطب را در مواجه با قهرمان فیلم سرگردان کرده است، شاید بهتر بود قصه 23 نفر و ملاصالح هرکدام فیلمی جداگانه می‌شد چراکه هردو پتانسیل، قابلیت و جذابیت لازم برای یک فیلم بلند سینمایی را دارند.

درواقع جذابیت فیلم مرهون واقعیتی است که آن بیست‌وسه نفر و در کنار آن‌ها ملاصالح در دوران اسارت خود رقم زدند و از این منظر ارزشمند و گامی نو در سینمای دفاع مقدس تلقی می‌شود.

  23 نفر

نویسنده و کارگردان مهدی جعفری

بازیگران: مجید پتکی، سعید آلبوعبادی، رضا نوری، عبدالحلیم تقلبی، محمد رشنو، مالک محمد آبادی، حمزه وطانی.