فیلم از ابتدا تا انتها در حد همان ایده جذاب باقی می‌ماند و شخصیت‌ها فقط در فیلم گذاشته‌شده‌اند تا ماجرای مستند لاک‌پشت‌ها از پس‌زمینه داستانی برخوردار شوند، اما اساساً داستانی در کار نیست.
فیلم «زادبوم» ساخته ابوالحسن داوودی چیزی نیست جز یک ایده شگفت‌انگیز که بر اساس تحقیقات علمی یک پروفسور آلمانی در جزیره قشم نژاد خاصی از لاک‌پشت‌ها بعدازاینکه به دنیا می‌آیند، به دریا می‌روند و بعد از سی سال برای تخم‌ریزی به همان‌جایی که خودشان متولدشده‌اند، بازمی‌گردند تا بچه‌هایشان را در وطن و زادگاهشان به دنیا بیاورند. از همان آغاز فیلم که نوه پروفسور آلمانی این ماجرا را برای امیرعلی (بهرام رادان) تعریف می‌کند، معلوم می‌شود که قرار است تک‌تک خطوط پراکنده داستانی که درباره شخصیت‌های مختلف در گوشه و کنار دنیاست، بر اساس درون‌مایه «بازگشت به ریشه‌ها» به هم وصل و ربط بیابند و اعضای جدا افتاده دورهم گرد آیند و به یکدیگر بپیوندند.
موضوع این است که فیلم از ابتدا تا انتها در حد همان ایده جذاب باقی می‌ماند و شخصیت‌ها فقط در فیلم گذاشته‌شده‌اند تا ماجرای مستند لاک‌پشت‌ها از پس‌زمینه داستانی برخوردار شوند اما اساساً داستانی در کار نیست و خرده‌پی‌رنگ‌هایی که درباره هر یک از شخصیت‌ها طراحی‌شده است، هیچ پیوند معنادار و کنش‌مندی با موضوع لاک‌پشت‌ها برقرار نمی‌کنند و هرکدام در فضایی کاملاً جدا و منقطع از یکدیگر دارند. ظاهراً مریم (رؤیا تیموریان) برای فیلم‌برداری از لاک‌پشت‌هایی که پس از سی سال برای تخم‌ریزی به وطنشان برمی‌گردند، به جزیره قشم آمده است و انتظار می‌رود برای رسیدن به خواسته‌اش درباره ثبت یک اتفاق عجیب با مشکلات و دشواری‌های پیچیده‌ای روبرو شود که از خلال آن‌ها چالش‌های پنهان در زندگی خانوادگی‌اش که آن‌ها را از هم دور کرده است، واکاوی شود.
مریم همسرش بیژن (مسعود رایگان) را که به خاطر ضایعه مغزی دچار فلج موقت شده است، با خود به جزیره قشم می‌آورد. آن‌ها مدت‌هاست که باهم ارتباطی ندارند و جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند. پس در مدت اقامتشان باید اتفاقاتی رخ دهد که منحنی تحول رابطه آن‌ها از خشم و نفرت به بخشش و عشق را ترسیم کند و ما شاهد روند تدریجی شروع رابطه دوباره‌شان باشیم. اما رابطه آن‌ها ریتم مناسب و رو به اوجی ندارد و گاهی با حس سردی و بی‌اعتنایی همراه می‌شود و گاهی پای صمیمت و علاقه به میان می‌آید. از یک‌سو مریم همسرش را به حمام می‌برد و عاشقانه او را تمیز می‌کند و از سوی دیگر از دور می‌ایستد و با بی‌رحمی وضعیت رقت‌انگیز او را می‌نگرد که نمی‌تواند به‌تنهایی چیزی بخورد. ازآنجاکه ترتیب و توالی این لحظات عاطفی میان شخصیت‌ها از یک سیر منطقی و منظم و قاعده‌مند برخوردار نیست، رابطه آن دو دچار نوعی شلختگی و آشفتگی می‌شود و وقتی در نیمه‌شب ماشینشان در بیابان گرفتار می‌شود و به آن درگیری میان زن و مرد می‌رسیم، اساساً کشمکشی شکل نمی‌گیرد و فوران احساسات کاراکترها سطحی و تصنعی به نظر می‌رسد. چون از قبل برای رسیدن به چنین نقطه عطفی در رابطه زوج موقعیت‌های مناسبی که به‌صورت زنجیره‌وار یکدیگر را کامل کنند، طراحی نشده است.
بازگشت سارای باردار (پگاه آهنگرانی) و امیرعلی (بهرام رادان) نزد پدر و مادر هم که قرار است در جهت پیوند جمعی آن‌ها باشد، فاقد تحرک و پویایی کنش‌گرانه است. همه ماجراهایی که درگذشته میان بچه‌ها و پدر و مادرشان فاصله انداخته است، بجای اینکه در طول داستان آرام‌آرام به‌صورت زخم‌هایی پنهان سرباز کند و ما را در جریان چگونگی فروپاشی خانواده قرار دهد، یک‌دفعه درصحنه‌های پایانی در گفتگوهای دونفره پدر- پسر و مادر- دختر نمود می‌یابد و همه گناهان و قصورها معطوف به پدر می‌شود که زندگی همه را به خاطر اهداف سیاسی‌اش تباه کرده است و با چنین نگاه تقلیل‌گرانه و واپس‌گرایانه‌ای راه را برای هرگونه بحث پیرامون آسیب‌شناسی مهاجرت، جدا افتادگی و ترک وطن می‌بندد.
چون فیلم‌ساز فکر می‌کند که با قرار دادن ایده بازگشت لاک‌پشت‌ها به زادگاهشان می‌تواند همه تناقض‌ها و تنش‌های بشری را حل‌وفصل کند و کل مسئله پیچیده و دشوار اختلاف نسل‌ها را که در دو سطح رابطه بیژن با پدر و پسرش طرح می‌کند، با یک مکالمه ساده و سطحی به نتیجه برساند و نیازی به تحلیل وضعیت کاراکترها و روابط و مسائل و انگیزه‌هایشان برای دوری از وطن و خانه و خانواده‌شان ندارد. به همین دلیل ماجرای لاک‌پشت‌ها بجای اینکه به‌عنوان زیرمتنی برای داستان آدم‌های گم‌گشته در لایه‌های زیرین فیلم پنهان شود، سایه نمادین خود را به‌کل اثر تحمیل می‌کند و از مخاطب انتظار می‌رود که پاسخ همه پرسش‌ها و تردیدهای خود ناشی از حفره‌ها و خلأهای داستانی را از دل نمادها بیابد و با شعارها و پیام‌های کلیشه‌ای قانع شود.
نزهت بادی
زادبوم
نویسندگان فیلم‌نامه: ابوالحسن داودی - فرید مصطفوی (بر اساس طرحی از رضا میرکریمی). مدیر فیلم‌برداری: (ایران) فرج‌الله حیدری/ مدیر فیلم‌برداری: (آلمان) کلاوس بوش. تدوین: بهرام دهقانی. طراح صحنه: ژیلا مهرجویی. مجری طرح و مدیر تولید: بیتا منصوری. بازیگران: عزت‌الله انتظامی، رؤیا تیموریان، مسعود رایگان، بهرام رادان، پگاه آهنگرانی، اولریکه کارگوس، مهدی سلوکی، هوشنگ توکلی، احمد کاوری، علی مردانه، صدیقه کیانفر، افشین نخعی، رناته بیلیب ترو، هنده کلاین.
