نسخه نایابی از آموزههای پنهانی عیسی مسیح به برادرش یعقوب عادل «James» به زبان یونانی توسط پژوهشگران کتاب مقدس دانشگاه تگزاس در میان یکی از آرشیوهای دانشگاه آکسفورد کشف شد. این متن با قدمت ۱۶۰۰ سال از نوشتههای کمیاب متون دوران مسیحیت اولیه به زبان یونانی است. این قطعه شامل آموزههای مسیح درباره دانش آسمانی و وقایع آیندهای نظیر پیشبینی مرگ یعقوب است.
یعقوب پسر حلفا، یکی از حواریون مسیح بود. در متون مسیحیت او را با نام یعقوب عادل یا یعقوب کوچک نیز میشناسند. برخی نیز او را فرزند مریم مادر مسیح و یوسف همسرش و برادر عیسی مسیح میدانند. در متون تاریخی مسیحی آمده که کاهنان یهودی فریسیان و کاتبان وی را در سن ۹۶ سالگی از بالای برج معبد اورشلیم به پائین انداخته و سپس جسد او را تکهتکه کردند.
اسفار مشکوک به چه متونی گفته میشود؟
به عقیده پژوهشگران دانشگاه تگزاس این نامهها بخشی از متون اسفار مشکوک عهد جدید با نام «اولین آخرالزمان یعقوب» (First Apocalypse of James) است. این اسفار به دلیل عدم قطعیت در اعتبار آنها از انجیل حذفشده و بهحساب آوردن آنان در عهد جدید ممنوع است اما این متون بهصورت جداگانه منتشر میشوند. این مجموعه در کتابخانه نجع حمادی در دانشگاه آکسفورد، متونی هستند که در شهری با همین نام در استان قنای مصر کشف شدند. در دسامبر ۱۹۴۵ میلادی دهقانی به نام محمد السمان، کوزهای حاوی ۱۲ طومار پیدا کرد که انجیلها و کتب گنوستیک (آئین عرفانی رایج در خاورمیانه قرن دوم میلادی) در آن بود.
مانند بسیاری از متون عرفانی گنوستیک، متون مجموعه نجع حمادی نیز به زبان قبطی، زبان سنتی مصر نوشتهشدهاند؛ اما اوایل سال جاری میلادی محققان متوجه متونی شدند که رونوشت یونانی آنها بود. این نوشتهها به زبان یونانی و متعلق به قرون پنجم و ششم میلادی و متعلق به اسفار مشکوک «اولین آخرالزمان یعقوب» بودند که تاکنون گمان میرفت که تنها نسخه زبان قبطی آن وجود دارد.
دانشمندان دانشگاه تگزاس میگویند این رونوشت ترجمهشده به یونانی احتمالاً برای آموزش زبان یونانی به جوانان مسیحی در قرون پنجم و ششم پس از میلاد استفاده میشده است.