حمیده وطنی/سلیس: كتاب «شنام» نوشته كيانوش گلزار راغب، خاطرات نوجوان 16 سالهاي است كه در سالهاي 61-60 تحت تاثير برادر خود و فضاي حاكم بر دوران پس از انقلاب راهي جبهههاي جنگ شده و پس از حضور در يكي از عمليات ها، به همراه برادر بزرگتر خود نباتعلي به اسارت افراد حزب كومله درمي آيند.
بخش آغازين كتاب، روايت حضور شنام، شخصيت اصلي و راوي داستان در جبهههاي جنگ مي باشد، شخصيت پردازيهاي كمرنگ نويسنده از افراد، كه به نظر عمدي ميآيد، با روندي يكنواخت تا انتهاي داستان ادامه مييابد و فقط در مواردي به جزييات نكات كليدي داستان اشاره ميشود.
اگر كتاب را به دو بخش اصلي، دوره حضور در جبهه و دوره اسارت تقسيم كنيم به جرات ميتوان محور اصلي داستان را بخش دوم اين كتاب دانست. نكتهاي كه در بخش دوم كتاب كاملا مشهود است تم عاطفي و عاشقانه آن ميباشد ويژگي كه به كتاب جذابيت بخشيده و آن را از ديگر كتابهاي كليشهاي جبهه و جنگ جدا كرده است . نويسنده كه هيچ ابايي از روايت اتفاقات و احساسات آن دوره خود ندارد، صادقانه و به دور از شعارزدگي بي هيچ قضاوت و بدون پرداختن به مسايل حاشيهاي وقايعي را به رشته تحرير درآورده كه خود شخصا درك و تجربه نموده و همين امر به واقعي بودن داستان كمك بسزايي كرده است. اگرچه ريتم تند كتاب باعث شده خواننده نابجا درگير جزييات بي ربط نشود اما تصويرسازي مبهمي از فضا و حال و هواي جبهه ارايه نموده است.
اينكه در بحران بعد ازانقلاب در بحبوحه جنگ نوجواني كه بحراني ترين دوران زندگي خود را ميگذراند با آن باورهاي تند انقلابي و مذهبي حاكم بر جامعه، لطيف ترين احساس انساني را تجربه مي كند، جنگ و عشق را در تقابل يكديگر قرار مي دهد آن را به چالش كشيده و نهايتا در اين كشمكش به بهانه دفاع از وطن بدون در نظر گرفتن سرنوشت شيلان، دختر مورد علاقهاش، از رابطه عاشقانه خود عبور مي كند، حاكي از انساني دگم و خشك انقلابي پرورش يافته شرايط آن زمان ميباشد كه با بها دادن به يك وجه انساني، عليرغم ميل باطني خود، وجه ديگر را ناديده انگاشته و به فراموشي سپرده است به طوري كه اين ناديده گرفتن پس از گذشت 28 سال گريبان او را گرفته و همچنان در پي عشق گمشدهاش ميباشد. جذبه اين عشق گم شده به حدي است كه كتاب با جملات شيلان با گويش كردي كه نويسنده در خاطرات خود به يادگار دارد به پايان ميرسد. پرداخت بيشتر به اين بعد از داستان و پررنگ كردن تم عاطفي آن قطعا خوانندگان اين كتاب را با رماني متفاوت روبهرو ميكرد و در عين حال واقعيت ها و شرايط آن دوره از كشورمان را به تصوير مي كشيد.