ياني، آهنگساز مشهور یونانی یکی از پرآوازه‌ترین هنرمندان معاصر و فعال در رشته موسیقی "عصر نوین" (New Age) به شمار میرود. وی اخیرا چهاردهمین آلبوم خود را پس از شش سال با نام "نواها" (Voices) به بازار عرضه کرده است که به محض انتشار در صدر جدول بهترین موسیقی"نیو ایج" وب سایت بیلبورد قرار گرفته است. آلبوم "نواها" با کارهای قبلی یانی تفاوت‌های اساسی دارد و برای نخستین بار است که چند خواننده بر روی قطعه های تازه و کلاسیک ساخته او آواز می‌خوانند.
آلبوم جدید یانی را ریک ویک تهیه کرده و از آن نسخه‌ای به زبان اسپانیولی هم به بازار عرضه شده که با استقبال خوبی نیز روبه‌رو شده است. تورهای مربوط به این آلبوم از ماه‌های گذشته آغاز شده و اجرای آن برعهده بوئنا ویستا کانسرتز بوده است. از خوانندگانی که در آلبوم "نواها" با یانی همکاری کرده‌اند میتوان به لسلی میلز، اندی وارگاس، جوزه فلیچیانو، کلوئه، ناتان پاچکو، اولگا تنون، کریستین کاسترو و اِندر توماس اشاره کرد. این اولین بار است که یانی آلبومی با آوا (وکال) منتشر کرده است.
سبک "نیوایج" یا همان "عصر نوین" (New Age) که این روزها به شدت گسترش پیدا کرده و طرفداران بسیاری هم دارد براساس کارهای هنرمندان اروپایی و آمریکایی که در زمینه موسیقی الکترونیک و آکوستیک فعالیت داشتند، شکل گرفته است. این سبک از موسیقی به دنبال نوعی رویكرد شبه فلسفی در غرب ظهور كرد و خواستار احیای باورها و تفكراتی بود كه پیش از شكل گیری دنیای صنعتی و مدرن امروزی رواج داشت. این رویكرد جدید، سبك خاصی از موسیقی را نیز به همراه آورد كه آن را با نام موسیقی "نیو ایج" یا موسیقی عصر نوین می‌شناسیم. نوعی موسیقی رازآلود كه سعی داشت انسان گرفتار در جوامع صنعتی را به آرامش ذهنی و روحی برساند. از اواسطه دهه هشتاد این گونه موسیقی محبوبیت بیشتری پیدا کرده و هنرمندان بسیاری نظیر کیتارو، انیگما، انیا، مایک اولدفیلد، ژان میشل ژار، استیو روچ، تنجریم دریم، ونجلیز، لورينا مك كنت، کلاوس شولز و یانی در این زمینه فعالیت می‌کنند.
در این گونه موسیقی هم از سازهای الکترونیک، کامپیوتری و سازهای آکوستیک استفاده میشود وهم از پیانو، گیتارآکوستیک، انواع فلوت، چنگ، سیتار، تنبور و طبل و البته صدای آوای انسان. مشخصه اصلی این گونه موسیقی این است که معمولآ بی کلام بوده و از صداهای ضبط شده در طبیعت (مانند صدای امواج دریا ، پرندگان و... ) در ابتدای یک قطعه یا در سراسر آن استفاده میشود . طولانی بودن زمان آهنگ‌ها (20 دقیقه یا بیشتر) هم مشخصه دیگری است که در این گونه موسیقی زیاد شنیده میشود. درآلبوم "نواها"، اثر جدید یانی نیز برخلاف گذشته وی از آوای انسانی استفاده کرده که همین موضوع کار او را متفاوت کرده است.
اما یانی کیست؟
یانی، با نام اصلی یانی كریسومالیس متولد 14 نوامبر ۱۹۵۵ در شهر ساحلی كالاماتا واقع در یونان است. وی دوران کودکی و نوجواني خود را در این شهر زيبا گذراند و در سن چهارده سالگي به رشته شنا علاقهمند شد و تا آن جا پیش رفت که توانست برای خود رکورد ملی ثبت کند.
درهجده سالگی براي تحصيل در رشته مورد علاقه اش روانشناسي به آمريکا سفر کرد و در مشهورترين دانشگاه روانشناسي آن زمان يعني مينه سوتا ثبت نام کرد. حین تحصیل به موسیقی علاقهمند شد و افسون آن هرگز او را رها نکرد، به هرحال در کودکی نواختن پیانو را تجربه کرده بود. شور موسیقی باعث شد ادامه تحصیل در رشته روانشناسی را رها کرده و به عنوان نوازنده کيبورد به یك گروه موسیقی راك گمنام بپیوندد. او در این باره میگويد:"مشکل اين بود که من بيشتر از آن که بخواهم روانشناس باشم، علاقه داشتم بدانم ماهیت انسان چيست. ديدم اصلاً نمی‌توانم در مطب بنشينم و مريض ببينم".
بعد از مدتی یانی شروع به ساختن موسیقی خاص خودش كرد كه ترکیبی از موسیقی راك و كلاسیك بود. این در حالي بود که او حتي قادر به خواندن و نوشتن ساده ترين نتهاي موسيقي نبود ولي با تبحر و مهارتی که داشت ساخته‌هاي خود را با روش خاص خود و رسم الخط ابدایياش می‌نگاشت. برگزاری کنسرت‌های موسیقی این امکان را برای او فراهم می‌ساخت تا مخاطبانش را با موسیقی جدیدش آشنا سازد.
وی اولین آلبوم خود را در سال 1980 با نام Optimystique منتشر کرد اما چندان مورد توجه قرار نگرفت. اگرچه آمبيانس صوتی که او با ادغام موسيقی جهان با معنويت نيوايج درست می‌کرد، برای گروهی لذتبخش بود اما راديوهای پر شنونده موسيقی، هيچ وقت آثارش را پخش نمی‌کردند. این در شرایطی بود که منتقدان نیز نمی‌توانستند با کارهایی او ارتباط برقرار کنند و مخاطب عام نیز به آهنگ‌های بدون کلام چندان روی خوش نشان نمی‌داد. سعی برای فروش موسیقی با چنین وضعیتی حقیقتا دشوار بود.
یانی در طول دهه نود چنین شرایطی داشت. به این ترتیب او برای ادامه کارش مجبور بود صنعت موسیقی را دور زده و از راه‌های غیرمعمول با مخاطبانش ارتباط برقراركند. وی یک تنه خودش سرمایه گذاری كنسرتهایش را برعهده گرفت. او در این باره میگوید:"فهمیدم مشكل كجاست، بزرگترین مشكل این بود كه نمی‌توانستم موسیقیام را به عموم مردم ارائه كنم چرا كه دو مجرایی كه می توانست كار مرا به عامه مردم عرضه كند یعنی شبكه‌های موسیقی تلویزیونی و رادیو بسته بودند". او هرگز از پا ننشست و عرصه را رها نکرد. "به خودم گفتم باید سعی كنم راهی پیدا كنم كه موسیقیام شنیده شود".
یانی چون آدم باهوشی بود بهترین موقعیت برای نیل به هدفش را حضوردر برنامه تلویزیونی معروف و پرطرفدار "اپرا وینفری" می‌دید، به همین دلیل با شرکت در این برنامه یک شبه ره صدساله را پیمود. یک هفته بعد از پخش این برنامه سیصد هزار كپی از آلبومش به فروش رفت و یكصد هزار نسخه هم بلافاصله پس از آن فروخته شد. این استقبال نشان داد که روش انتخابیش درست بوده است.
در سال ۱۹۹۷، یانی كنسرت آكروپلیس را با موفقیت به روی صحنه برد و پس از آن آلبوم Tribute را در تاج محل هندوستان اجرا و سپس به صورت آلبوم منتشر کرد. یک سال بعد، وقتی نامزدش "لیندا اوانر" او را رها کرد یانی به شدت افسرده و منزوی شد. این بهانه‌ای بود تا او به زادگاهش یونان بازگردد و غم گذشته را فراموش کند. او میگوید:"من مسافرت كردم چون می‌خواستم با نظر سایر مردم درباره زندگی آشنا شوم. می‌خواستم از شر رؤیای آمریكایی خلاص شوم".
در اکتبر سال 2000، یانی پس از مدتی دوری آلبوم جدیش را با عنوان "اگر می‌توانستم به تو بگویم" به بازار عرضه كرد. این آلبوم ماحصل ریاضت‌های او بود. "من برای دو سال مصاحبه نكردم، سعی كردم دور باشم، این صورت خاكی را بر زمین انداخته بودم، كار را كنار گذاشتم". آلبوم "اگر می‌توانستم به تو بگویم" یك سمفونی از ساخته‌های ملودیك است و تم‌های دینامیك، ریتم‌های پیچیده، انرژی رمانتیك قوی و ملو‌‌دیهای افسون كننده از ویژ‌گیهای آن به شمار میروند. در این مجموعه یانی گا‌‌م‌های جدید و سازبندی و اصوات ویژه‌ای را كشف كرده كه شناسه و سبك موسیقایی ـ كلاسیك او را در مقایسه با آهنگسازان مدرن امروز، تلطیف و تذهیب می‌كند.
آلبوم "اگرمی‌توانستم به تو بگویم" در همان هفته اول ۵۵ هزار نسخه فروخت و كمپانی ویرجین ركورد یك برنامه فروش ۱۸ ماهه بعد از آن تنظیم كرد. این نشان می‌داد که یانی همچنان مورد توجه علاقه‌مندان موسیقی بود.
در طی سال‌های بعد هم یانی به اجرای کنسرت‌های خود مشغول بوده است. اجراهای جدید او همزمان با رشد تکنولوژی از امکانات صوتی و نوری بسیاری برخوردار شده و به شکل خیره کنندهای در کشورهای مختلف جهان اجرا میشود. نكته قابل توجه این است كه آلبوم‌های یانی حاصل فعالیت یك نفر است، موسیقی را خودش می‌نویسد، اغلب سازها را می‌نوازد و تهیه آلبوم‌ها را نیز شخصاً به عهده می گیرد. او به استودیویی شخصی خودش در خانه میرود و چند ماه بعد با تعدادی آهنگ كامل شده بیرون می‌آید. او میگوید: "از خواب برمی‌خیزم و بلافاصله خودم را در استودیو می‌یابم با هیچ‌كس ارتباطی ندارم".
یانی درباره آثارش می گوید: "من این كار را با بی توجهی كامل نسبت به سلامتم انجام می دهم؛ من با موسیقی نفس می‌كشم و زندگی می‌كنم". فروش بيش از 26 ميليون از آلبوم‌هاي یانی در دنیا او را تبديل به موسيقيداني مستـقـل با نگرش منحصربه فرد و شهرت و محبوبيت جهاني نموده است. ياني آثار بيشماري براي برنامه‌هاي تلويزيوني و سينمايي ساخته و همچنين قطعات تبليغاتي متعددي براي شرکت‌هاي تجارتي – بازرگاني گوناگون خلق نموده است. ياني همواره اعتقاد به خلق کارهاي جديد با تکيه بر انديشه‌هاي نوین خود دارد. در آهنگ‌های Niki Nana و Aria که برمبناي يک اپراي فرانسوي قديمي متعلق به قرن نوزدهم ميلادي به نام Lakme اثر لئو دلیبس ساخته شده،اشعار به کار برده شده در اين قطعات اغلب اصوات آهنگين بوده و فاقد معناي خاص مي‌باشد.
ياني در ساخت یک آهنگ تبلیغاتی برای شرکت هواپيمايي بريتيش ايرلاينز با مالکوم مکلارن، از گروه Pistols همکاري نموده که اين آهنگ تغيير يافته يک اپرا است که با افزودن ترانهای کامل شده و Dare to Dream نام دارد. ياني معمولا به ندرت موسيقي گوش مي‌دهد و به گفته خودش موسيقي را صرفاً از ايستگاه‌هاي راديويي گوش مي‌دهد.خواننده مورد علاقه او Peter Gabriel مي‌باشد و معتقد است که در سال‌هاي اخير بجز موسيقي محمد رسول الله و... عيسي مسيح ... دکتر ژيواگو ... ايندرا گاندي و چند قطعه محدود ديگر ... قطعه جالب توجهي نشنيده است.مادر و پدر ياني هر دو اهل يونان هستند ... مادر وي فليستا Felista و نام پدرش سوتيري Sotiri مي‌باشد . ياني قطعه‌هايي را بنام مادرش ساخته است و علاقه خاصي به کشور خود و مکان‌هاي قديمي دارد. سال‌ها پيش ياني با جازيست خود چارلي آدامز Charlie Adams آشنا شد و اولين کار خود را بنام بيرون از سکوت يا Out Of Silence در سال 1987 (1366 شمسي ) به بازار عرضه کرد.
ياني سال‌ها پيش با شهداد روحاني همکاري تنگاتنگي داشت و از تجربيات او استفاده فراوان برد و با همکاري شهداد و با استفاده از دانش و تجربه او يکي از زيباترين کنسرت‌هايش را در شهر آکروپليس يونان و با رهبري شهداد روحاني اجرا نمود.(شهداد روحاني از موسيقي دانان بزرگ کشورمان ايران است و حضور وي در عرصه موسيقي جهان افتخاري است براي ايران)ياني در سال 2003 آلبومي متفاوت و پر تنوع به نام Ethnicity روانه بازار کرد و احاطه و قدرت خودش را در انواع مختلف موسيقي به دنيا ثابت کرد.در اين آلبوم ياني با استفاده از خواننده هاي جديد و البته زياد نسبت به کارهاي قبلي اش نوعي تفاوت آشکار از لحاظ موسيقي با شعر در آهنگ‌هايش ايجاد کرده و به سبک جديد و منحصر به فرد Talk Show روي آورده است . به عقيده کارشناسان موسيقي و طرفداران موسيقي ... ياني در سال‌هاي اخير نسبت به دهه نود افت داشته هر چند اين افت نامحسوس است ولي تاثير زيادي بر روي يکه تازي ياني در عرصه موسيقي New Age داشته است. البته خود ياني نام‌گذاري سبک New Age را بر روي آثار او از بد شانسي‌اش مي‌داند و او نام Contemporary Instrumental Music (موسيقي هم عصر)را بيشتر مي‌پسندد!
حمیده وطنی/سلیس
