آزاده فخری، عضو کانون ملی منتقدان تئاتر ایران و کانون بین‌المللی تئاتر
در چهارمین روز جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نمایش «هملت» به کارگردانی کریستوفر روپینگ در تالار اصلی تئاتر شهر به روی صحنه رفت که نگاه متفاوتی به نمایشنامه «هملت» ویلیام شکسپیر داشت. این نمایش با بازی سه بازیگر آقا به‌ظاهر کاری کارگاهی بود. نمایش «هملت» محصول کمپانی آلمانی کامرشپیله است که در سال ۱۹۰۶ تأسیس‌شده است.
طبق معمول سال‌های اخیر- و مانند اغلب نمایشنامه‌های اجراشده از شکسپیر در کشور خودمان- ظاهراً اروپایی‌ها هم علاقه‌ای به اجرای کلاسیک و عین به‌عین نمایشنامه‌های او ندارند و با تکیه‌بر قدرت بی‌مثال متن‌های شکسپیر ترجیح می‌دهند در طول نمایش به تجربه ساحت‌های جدیدی از اجرا و بازی برسند. نمایش هملت نیز از این امر مستثنی نبود. حضور تنها سه بازیگر و یک «دستگاه» در نقش هملت پدر و هملت پسر.
کریستوفر روپینگ، هنرمند آلمانی و کارگردان «هملت» به همراه کاتینکا دیکه دراماتورژ نمایش در نشست خبری درباره نمایش عنوان کردند: «ما فکر کردیم هملت را به شکل همیشگی آن انجام ندهیم و کار متفاوتی کنیم. در این اثر سعی کردیم از شاخ و برگ نمایشنامه کم کنیم تا آن را ساده‌تر برای مخاطبان به صحنه ببریم. به‌این‌ترتیب به صحنه‌ای رسیدیم که قهرمان در آن مرده است. در دنیایی که ما زندگی می‌کنیم، هیچ‌چیز آسان نبوده و وجود هملت در جامعه لازم است. هملت می‌خواهد به ایده‌های خود جان بدهد. او تغییر ایجاد نمی‌کند؛ تغییر بعد از کنش او به وجود می‌آید.»
یک پسر جوان، یک مرد میان‌سال و یک زن جوان و دستگاه ایفاگران نقش‌های نمایشنامه هملت شکسپیر هستند.
نقش‌ها بین این 4 بازیگر می‌چرخد و هیچ محدودیتی در جنسیت نقش‌هایی که ایفا می‌کنند وجود ندارد و البته نقش هوراشیو توسط هر سه آن‌ها بازی می‌شود، گویی بر روی صحنه بیش از یک هوراشیو حضور دارد. همچنین است نقش اُفلیا و گرترود که توسط مردان بازیگر بر صحنه ایفا می‌شود و یا نقش هملت که توسط تنها زن نمایش به‌خوبی و باقدرت تمام اجرا می‌گردد، چه‌بسا این بازیگر زن از شانس‌های اصلی بهترین بازیگری زن این دوره از جشنواره تئاتر فجر باشد.
دراماتورژی خوب نمایش منجر به این شد که علی‌رغم مردن هملت درصحنه ابتدایی و جابجایی درصحنه‌های نمایشنامه اصلی، نمایش آقای روپینگ به‌خوبی از عهده روایت تمام نقاط عطف اثر شکسپیر بربیاید. گرچه در قسمت‌هایی – و بخصوص در آخر نمایش- اجرا بیشتر به سمت نمایشنامه خوانی نزدیک می‌شود تا اجرای تئاتری.
استفاده از رنگ خنثای خاکستری در طراحی لباس و صحنه موجب می‌شود که بیان و بدن بازیگران بیشترین بار فضاسازی را بر عهده بگیرند. دی‌جِی نمایش هم به‌خوبی با اصوات تولیدی خود از عهده فضاسازی بر مبنای صدا برمی‌آید و البته برای آشنایی‌زدایی در لحظاتی نیز بازی خارج از ریتمی در نمایش ایفا می‌کند.
به‌هرحال دیدن نمایش‌هایی ازاین‌دست برای دانشجویان رشته‌های مختلف نمایشی خالی از لطف نیست، چراکه بضاعت مالی تنها اجازه دیدن این نمایش‌ها را بر صحنه جشنواره تئاتر فجر می‌دهد درحالی‌که عده زیادی همین فرصت را هم برای «نخریدن» بلیت و مجانی دیدن نمایش‌ها مغتنم می‌شمارند و در نبود انتظامات مرتب و منسجم در سالن‌ها، خیلی حرفه‌ای جاهای خالی مانده از حضور میهمان در سالن و پله‌ها را پر می‌کنند.
