نخل طلای هفتاد و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم کن در حالی شامگاه شنبه ۲۵ مه، به فیلم «انگل» (پارازیت) ساخته بونگ جون-هو، کارگردان اهل کره جنوبی اهدا شد، این در حالی بود که طی روزهای برگزاری این جشنواره، از پدرو آلمودوار کارگردان مشهور اسپانیایی، به‌عنوان یکی از بخت‌های اصلی برای به دست آوردن این جایزه معتبر جهانی نام‌برده می‌شد. آلمودوار برای ششمین بار با فیلم «درد و افتخار» در بخش مسابقه جشنواره کن شرکت می‌کرد، اما هرگز نتوانسته نخل طلای آن را به دست آورد.
اما عوامل فیلم «درد و افتخار» که شخصی‌ترین فیلم آلمودوار ارزیابی‌شده است، دست‌خالی از کن بازنگشتند. آنتونیو باندراس، بازیگر ۵۹ ساله اسپانیایی، برای بازی در این فیلم توانست جایزه بهترین بازیگر مرد این دوره از جشنواره را از آن خود کند. باندراس، از بازیگران شناخته‌شده هالیوود است و این فیلم، هشتمین همکاری سینمایی‌اش با آلمودوار به شمار می‌رود.
باندراس در فیلم «درد و افتخار» نقش کارگردانی را بازی می‌کند که درگذشته بسیار موفق بوده، اما اکنون در انزوا به افسردگی دچار شده و به گذشته و سالهای شهرت خود می‌اندیشد. باندراس که پس از دریافت جایزه‌اش، آن را به پدرو آلمودوار اهدا کرد، گفت: «امشب، شب افتخار من است.»
اما کوئنتین تارانتینو دست خالی‌تر از آلمودوار به خانه بازگشت. درحالی‌که از «روزی روزگاری در هالیوود»، تازه‌ترین فیلم این کارگردان آمریکایی در روزهای جشنواره بسیار استقبال شده بود، اما هیچ‌کدام از جوایز بخش مسابقه را به دست نیاورد. این فیلم که در آن برای اولین بار برد پیت و لئوناردو دی‌کاپریو، دوستاره هالیوود همبازی شده‌اند، در روزهای آخر به جشنواره رسید و اکران آن در جشنواره با تشویق فراوان مواجه شد.
جیم جارموش، دیگر سینماگر آمریکایی که فیلمش با اسم «مرده‌ها نمی‌میرند» در شب نخست جشنواره به نمایش درآمد، جایزه‌ای نگرفت. زاویه دولان، کارگردان کانادایی هم که پیش‌تر چند بار در جشنواره کن شرکت کرده و جوایزی دریافت کرده بود، امسال جایزه‌ای نصیب فیلمش نشد.
عبداللطیف کشیش، کارگردان فرانسوی-تونسی نیز از ناکامان این دوره از جشنواره بود. او که شش سال پیش توانسته بود نخل طلا را برای «زندگی ادل» به دست آورد، بار دیگر با فیلم تازه‌اش با عنوان «مکتوب، عشق من: میان‌پرده موزیکال» برای به دست آوردن نخل طلا، بخت خود را می‌آزمود؛ اما آنچه او به دست آورد، بیشتر انتقاداتی بود که درباره تمرکز این کارگردان بر جنسیت و زنان مطرح شد؛ زیرا سه‌چهارم زمان این فیلم سه ساعت و ۲۸ دقیقه‌ای، در یک کلوب شبانه می‌گذرد و فقط یک صحنه رابطه جنسی در این فیلم، ۱۳ دقیقه طول می‌کشد. این در حالی است که نسخه اولیه این فیلم چهار ساعت بود.
شاید برادران داردن از خوش‌اقبال‌ترین کارگردانان این دوره از جشنواره کن بودند. این‌که تاکنون دو بار به ژان-پیر و لوک داردن، دو برادر کارگردان بلژیکی جایزه نخل طلای جشنواره کن اهداشده، اصلاً مانع نشد که این دو برادر بار دیگر در این جشنواره جایزه‌بگیرند؛ اما این بار، جایزه بهترین کارگردانی. برادران داردن امسال با فیلم «احمد جوان» به جشنواره کن آمده بودند که موضوع آن، یکی از نگرانی‌های امروز اروپایی‌ها و در کل جهانیان است. این فیلم، داستان نوجوان ۱۳ سالهای به نام احمد را روایت می‌کنند که به جهادگرایی روی می‌آورد. لوک داردن پس از دریافت جایزه‌اش در کنار ژان-پیر، برادرش گفت که عصر حاضر «عصر تاریک سختی است که عوام‌گرایی هویت گرا اوج گرفته است»؛ اما امسال باوجود چهره‌های مشهور در بخش‌های مختلف جشنواره ازجمله بخش مسابقه، داوران به استعدادهای جوان توجه ویژه نشان دادند.
فیلم «آتلانتیک» که جایزه بزرگ جشنواره کن را به دست آورد، ساخته ماتی دیوپ، کارگردان زن فرانسوی-سنگالی است که از او به‌عنوان اولین کارگردان زن آفریقایی نام می‌بردند که فیلمش در بخش مسابقه جشنواره به نمایش درآمده است. ماتی دیوپ سی‌وشش‌ساله، برادرزاده جبرئیل دیوپ مامبتی سازنده «توکی بوکی» یکی از فیلم‌های مهم سینمای آفریقاست که کار فیلم‌سازی را با ساخت یک فیلم کوتاه در سال ۲۰۰۴ و کار بازیگری را نیز با بازی در فیلم «۳۵ پیک رام» ساخته «کلر دُنی» آغاز کرده است.
فیلم «آتلانتیک» داستان یک عشق است که با یک فاجعه انسانی گره‌خورده است. «آدا»، نقش اصلی فیلم، دختر جوانی است که عاشق سلیمان است. سلیمان یک کارگر ساختمان در داکار، پایتخت سنگال است که سه ماه است دستمزد خود را دریافت نکرده. سلیمان تصمیم می‌گیرد با چند نفر دیگر با قایق خود را به اسپانیا برسانند؛ اما هنوز چیزی نگذشته است که خبر واژگون شدن قایق آن‌ها به «آدا» می‌رسد... موضوع فیلم «آتلانتیک» نیز مثل فیلم «احمد جوان» یکی از نگرانی‌ها و بحران‌های امروز جهانی را به تصویر می‌کشد: بحران پناه‌جویان.
استعداد جوان دیگر امسال که جایزه گرفت، لاج لی، هنرمند ۳۹ ساله فرانسوی مالیایی‌تبار است که کار خود را با فیلم‌برداری از شورش سال ۲۰۰۵ در حومه شرقی پاریس آغاز کرده است. او امسال با فیلم «بینوایان» به‌عنوان نخستین کار بلند سینمایی خود در جشنواره کن حضور داشت. این فیلم به‌طور مشترک همراه با فیلم «باکورو» ساخته کلبر مندونسا فیلیو و جولیانو دورنلیس، دو کارگردان برزیلی، جایزه هیئت‌داوران را به دست آورد.
«بینوایان» که در همان نخستین روزهای جشنواره به نمایش درآمد و توجه منتقدان را به خود جلب کرد، درگیری میان پلیس و مردم فقیر و حاشیه‌نشین را به تصویر می‌کشد. این فیلم نیز با طرح موضوع «خشونت پلیس»، یکی از موضوعات روز فرانسه را مطرح کرده است که در ماه‌های اخیر با تظاهرات هفتگی جلیقه زردهای فرانسه پررنگ‌تر شده است. لاج لی که جایزه‌اش را به «همه بینوایان فرانسه و جاهای دیگر» تقدیم کرد، در مراسم پایانی جشنواره کن گفت: «فیلم من از روابط میان اقلیت‌های مختلف در این کشور [فرانسه] سخن می‌گوید. تنها دشمن مشترکی که میان این شهروندان و پلیس وجود دارد، فقر است.»
اما زنان، بخش مهمی از جوایز امسال را به خود اختصاص دادند. به‌غیراز جایزه مخصوص زنان در بخش بازیگری که امسال به امیلی بیچام، بازیگر ۳۵ ساله بریتانیایی-آمریکایی برای فیلم «جو کوچولو» ساخته جسیکا هاسنر تعلق گرفت، جایزه بهترین فیلم‌نامه نیز به سلین سیاما، فیلم‌نامه‌نویس زن فرانسوی، برای فیلم «چهره دختر جوان در آتش» اهدا شد.
«جو کوچولو» داستان مادری است که باکار در یک آزمایشگاه ژنتیک پرورش گیاهان، متوجه می‌شود که بوئیدن برخی گل‌ها سبب خوشحالی افراد می‌شود. به همین دلیل، تصمیم می‌گیرد خلاف قوانین آزمایشگاه، یکی از این گیاهان را برای پسرش بیاورد که دچار مشکلاتی شده است.
«چهره دختر جوان در آتش» نیز که خود سلین سیاما، علاوه برنوشتن فیلم‌نامه، آن را کارگردانی نیز کرده، داستان رابطه یک نقاش با مدلش در قرن هجدهم میلادی است.
همچنین هیئت‌داوران از فیلم «باید بهشت باشد» ساخته الیا سلیمان، کارگردان فلسطینی تقدیر ویژه کرد. الیا سلیمان هفده سال پیش برای نخستین بار جایزه ویژه هیئت‌داوران جشنواره کن را برای فیلم «دست غیب» کسب کرد و آخرین بار هم ۱۰ سال پیش با فیلم «زمان باقی‌مانده» در بخش مسابقه جشنواره کن حضور داشت.
در بخش فیلم کوتاه نیز نخل طلا به «فاصله میان ما و آسمان» به کارگردانی واسیلیس کِکاتوس، کارگردان یونانی اهدا شد و از «خدای هیولا» ساخته آگوستینا سن مارتن، فیلم‌ساز آرژانتینی تقدیر ویژه به عمل آمد. دوربین طلایی این دوره از جشنواره نیز به فیلم «مادران ما» ساخته سزار دیاز، کارگردان گواتمالایی اهدا شد.
امسال ریاست هیئت‌داوران بخش مسابقه جشنواره کن بر عهده ایناریتو، فیلم‌ساز مکزیکی بود. همچنین امسال ریاست هیئت‌داوران بخش «نوعی نگاه» بر عهده نادین لبکی، بازیگر و کارگردان لبنانی بود که سال گذشته با فیلم «کفرناحوم» جایزه هیئت‌داوران جشنواره کن را از آن خود کرد.
جوایز بخش نوعی نگاه یک‌شب قبل از جوایز اصلی جشنواره اهدا شد و مهم‌ترین جایزه این بخش به کریم آینوز، کارگردان برزیلی برای فیلم «زندگی نامرئی اوریدیس گوسمائو» تعلق گرفت. این فیلم، درباره زندگی زنان در جامعه مردسالار برزیل در دهه پنجاه میلادی است که با بازگو کردن داستان دو خواهر به تصویر کشیده می‌شود. کریم آینوز پس از دریافت این جایزه گفت که آن را به تمام زنان جهان و به بازیگران زن فیلم خود تقدیم می‌کند.
یک‌شب قبل‌تر نیز، برندگان بخش «دو هفته کارگردانان» هفتاد و دومین دوره جشنواره فیلم کن اعلام شدند و فیلم‌های «یک دختر سهل‌الوصول» ساخته ربکا زلوتووسکی و «آلیس و شهردار» به کارگردانی نیکلا پاریزه به ترتیب جایزه انجمن مؤلفان و آهنگسازان دراماتیک و جایزه بهترین فیلم سینماهای اروپایی را به دست آوردند.
فیلم «آلیس و شهردار» نیز به نظر می‌رسد با الهام از شخصیت ژرار کلن، شهردار پیشین لیون (با بازی فابریس لوچینی در نقش شهردار لیون) که در دوره ریاست جمهوری امانوئل ماکرون به وزارت کشور رسید، ساخته‌شده است.
امسال همچنین نخل طلای افتخاری جشنواره فیلم کن، به آلن دلون، بازیگر بزرگ فرانسوی و یکی از ستاره‌های سینمای جهان در دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی، برای یک‌عمر فعالیت هنری‌اش اهدا شد. او پس از دریافت این نخل طلا از دستان دخترش، درحالی‌که اشک می‌ریخت، گفت: «مدت‌ها بود این‌چنین گریه نکرده بودم.» آلن دلون که به‌عنوان نماد سینمای فرانسه و یکی از بزرگ‌ترین بازیگران سینمای فرانسه و جهان در سالهای دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی شناخته‌شده، پیش‌تر هفت بار نامزد دریافت نخل طلای کن شد، اما هرگز آن را دریافت نکرد. همچنین آخرین بار آلن دلون در سال ۲۰۱۳ در مراسم کن حضور یافته بود، اما پیش از آن به مدت ۱۰ سال به دلیل دلخوری از برگزارکنندگان جشنواره در آن شرکت نکرده بود.
همچنین برگزارکنندگان جشنواره کن با انتخاب عکسی از آنیس وردا، کارگردان سینمای موج نوی فرانسه که به‌تازگی درگذشت، برای پوستر جشنواره، به‌نوعی یاد این فیلم‌ساز فقید را گرامی داشتند. در عکس که در سراسر شهر کن به‌عنوان پوستر جشنواره حتی پشت ویترین مغازه‌ها نصب‌شده بود، انیس وردا از نردبانی بالا رفته و بر پشت یک نفر دیگر ایستاده تا بتواند از صحنه موردنظر خود فیلم‌برداری کند. تصویر مربوط به سال ۱۹۵۴ و فیلم «نقطه کوتاه» است که نخستین فیلم بلند این کارگردان محسوب می‌شود.
سینمای ایران امسال یکی از غایبان بزرگ این جشنواره بود؛ اما از افغانستان، فیلم «پرورشگاه» ساخته شهربانو سادات در بخش «دو هفته کارگردانان» حضور داشت. این بار سوم بود که این کارگردان زن افغان در این بخش حضور داشت. او در سال ۲۰۱۶ برای ساخت فیلم بلند «گرگ و گوسفند» در همین بخش جایزه «هنر و سینما» را به دست آورده بود.
همچنین قرار بود مارادونا، بازیکن سابق تیم ملی فوتبال آرژانتین و ستارۀ فوتبال جهان به مناسبت نمایش یک فیلم مستند درباره خودش به کن بیاید که به دلیل بیماری نتوانست سفر کند. این مستند با نام «دیه‌گو مارادونا» ساخته آصف کاپادیا، کارگردان بریتانیایی هندی تبار بود. یازده سال پیش نیز فیلمی بر اساس زندگی مارادونا به نام «مارادونا به روایت کاستاریکا» ساخته امیر کاستاریکا در بخش غیررقابتی جشنواره کن ۲۰۰۸ به نمایش درآمده بود.
