ریچارد سیگی
درست همان‌طور که کتاب‌های تاریخ، زمان را در دو بازه قبل و بعد از کرونا بررسی خواهند کرد، محققان فرهنگ پاپ هم مطالعات خود را به قبل و بعد از انتشار ویدئوی «تصور کن» گل گدوت تقسیم خواهند کرد. (گل گلدوت این ویدئو را در ششمین روز قرنطینه خانگی‌اش بر اینستاگرام خود گذاشت. در این ویدئو او و چند سلبریتی دیگر ازجمله ناتالی پورتمن و مارک روفالو آهنگ تصور کن جان لنون را می‌خوانند.)
هدف بازیگر فیلم «زن شگفت‌انگیز» هرچه که بود، بسیاری از مردم را به فکر انداخت که چرا هر یک از ما مشتاق تماشای ترکیبی گیج‌کننده از سلبریتی‌هایی هستیم که اندکی از آنان موسیقیدان هستند و بااین‌حال به خواندن آهنگی پنجاه‌ساله از جان لنون پرداخته‌اند.
ده روز بعد آماندا هس نویسنده نیویورک‌تایمز مطلبی نوشت با عنوان «فرهنگ سلبریتی آتش‌گرفته» و این ایده را مطرح کرد که یکی از نتایج همه‌گیری جهانی کرونا می‌تواند برچیده شدن بساط سلبریتی‌ها باشد. مردم معمولاً از حضور پررنگ سلبریتی‌ها در شبکه‌های اجتماعی خوششان می‌آید اما الآن روزگاری عادی نیست.
پروفسور کریس راجک متخصص جامعه‌شناسی فرهنگی در دانشگاه سیتی لندن می‌گوید: «یکی از اتفاقات دوران اخیر، برجسته شدن این موضوع بود که همه ما باهم در این شرایط هستیم. پیغام دولت این بود که فقیر و غنی فرقی ندارند، همه در معرض خطریم؛ اما نه. همه ما نه. سلبریتی‌ها را نگاه کنید که در خانه‌های شیک خود نشسته‌اند. دیواری دور خود دارند و در خانه‌های لوکس خود زندگی می‌کنند. وقتی می‌گویند "درد تو را می‌فهمم"، بیشتر شبیه فانتزی است.»
گل گدوت ویدیویی تهیه کرد که به همراه گروهی دیگر از سلبریتی‌ها، آهنگی از جان لنون را بازخوانی می‌کند. موضوع فقط گل گدوت و دوستانش نیستند، کرونا تمامی مناسبات افراد مشهور و آدم‌های معمولی را مختل کرد. دیگر فرش قرمز و مهمانی و نمایش آخر شب وجود نداشت. نمایش فیلم و تور و فستیوال به هم خورد و چیزی برای تبلیغ نبود. جای آن‌ها را قهرمانان سلامت ملی و نقاشی‌های دیوید هاکنی بر جلد مجلات گرفتند.
در ماه آوریل مشهورترین مرد انگلستان، کاپیتان تام مور بود، بازمانده جنگ که با قدم زدن در باغ خود بیش از سی میلیون پاوند برای نظام بهداشت و درمان ملی انگلستان جمع کرد. حالا دیگر مشاوران سلامت مشهورند: در نیوزیلند دکتر اشلی بلومفیلد مدیرکل بهداشت که برای مقابله با بحران کرونا می‌کوشد و یا در ایالات‌متحده، دکتر فائوچی مدیر موسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی که ویدئواش در تیک‌تاک بارها و بارها دیده شد.
وقتی سلبریتی‌ها در خانه بمانند، بازار شایعه از رونق می‌افتد. وقتی نمایشی وجود نداشته باشد پاپاراتزی‌ها به شکار افراد مشهور می‌روند که ماسک بر صورت در سوپرمارکت‌ها به خرید دستمال توالت و پاستا مشغول‌اند. به‌جای تصاویر شام خوردن سلبریتی‌ها در رستوران‌های گران‌قیمت، حالا تصاویری پایان‌ناپذیر جلوی روی ماست از بن افلک و آنا آرماس که به پیاده‌روی روزانه می‌روند.
حالا یک سلبریتی که وجودش بستگی به دیده شدن دارد و باید در خانه بماند چه کند؟ پاتریک استوارت در خانه غزل‌های شکسپیر می‌خواند. مریل استریپ در اپلیکیشن زوم به همراه کریستینه بارانسکی و آئودرا مک‌دونالد نمایش اجرا می‌کند. مدونا در ویدئویی در وان شیر و گل رز در خانه‌اش نشسته ویروس کرونا را «مساوات‌‍بخش عالی» می‌نامد و الن دوجنرس ماندن در قرنطینه را به زندان تشبیه می‌کند.
درحالی‌که مردم عادی در پی ارتباط هستند، سلبریتی‌ها با تولیدات خود، دنبال جلب‌توجه‌اند. آن‌ها هم مثل همه ما بدون آن‌که کاری برای انجام دادن داشته باشند در خانه مانده‌اند. تفاوت این است که خانه‌های آن‌ها از خانه‌های ما بسیار بزرگ‌ترند و اگر مدت‌ها هم کار نکنند، مجبور به پرداخت اقساط عقب‌افتاده نیستند. چیزهای بسیار کمتری برای نگران شدن دارند و حوصله‌شان از بقیه بیشتر است.
با تمام این‌ها، ویروس کرونا محملی برای راستی آزمایی این ادعای سلبریتی‌ها شد که باوجود ابرستاره بودن هیچ فرقی با بقیه ندارند؛ باوجود عمارت‌هایشان و کسانی که دائم مراقب‌اند آن‌ها آن‌طور که باید به نظر برسند، ویدئوهای آن‌ها هم تاریک بود و پس‌زمینه‌شان درهم‌ریخته؛ اما خودآگاهی مسیری طولانی را طی کرده است؛ اینکه حل مشکلات تمام مردم مقدور نیست اما شاید بتوان ده دقیقه یا نیم ساعت حس مشارکت و احترام را ایجاد کرد.
«دیسکوی آشپزخانه» سوفی الیس بکستور، ستاره پاپ بریتانیایی درست به همین دلیل در دوران قرنطینه تأثیرگذار بود. او در خانه‌اش در شرق لندن آهنگ‌های زنده اجرا کرد. اجرای او اجرایی خانگی و مفرح با حضور کودکان و يادآور استعداد قابل‌توجه او بود. سلبریتی‌هایی که دیگر درگیر چرخه تبریک و ملاقات و امضای کتاب نیستند حالا با طنز و مهارتی واقعی قلب مردم را به دست می‌آورند. دالی پارتون داستان‌هایی برای ساعت خواب می‌خواند و ستاره کمدی دیزی مک‌کوپر داستانی راز آمیز را در اینستاگرام زنده پخش می‌کند.
اما همان‌طور که پروفسور راجک می‌گوید، سلبریتی‌های بسیاری هستند که مهارت و استعداد و درواقع چیزی برای ارائه ندارند. از آن‌ها با عنوان سلتوئید نام‌برده می‌شود، ترکیبی از سلبریتی و تبلوید (نشریات زرد). ویروس کرونا به یاد ما آورده چقدر زمان صرف این پدیده‌ها می‌کنیم به‌خصوص برای مجریان شوهای تلویزیونی که با نمایش کسب درآمد می‌کنند. ضمن اینکه فاصله یک سلبریتی و ما حالا به‌وضوح کمتر شده است. مارلون براندو خدا به نظر می‌رسید. حالا ممکن است مردم بیانسه را هم خدا فرض کنند اما او خیلی به ما نزدیک است. ما از اتاق‌خواب آن‌ها و هرچه در یخچالشان دارند و آنچه دوست دارند در نتفلیکس تماشا کنند، خبرداریم.
البته که امور مفرح هم وجود دارند. استنلی توچی در زیرزمین خانه‌اش میلک شیک درست می‌کند. این‌ها سلبریتی‌هایی هستند متوجه جایگاه خود، سرگرمی و تفریح فراهم می‌کنند برای فرار از بی‌حوصلگی بدون ادعای انجام کارهای مهم. همه‌گیری جهانی کرونا مشخص کرد چه کسانی کارهای واقعاً مفید می‌کنند؛ آن‌ها قطعاً سلبریتی نیستند.
اما همه‌گیری جهانی کرونا در کنار ناآرامی‌های سیاسی و اعتراض‌های نژادی که یکی از مهم‌ترین جنبش‌های اجتماعی در سال‌های اخیر بود، این فرصت را برای سلبریتی‌ها فراهم کرد درباره اشتباهات خود حرف بزنند. لیلی راینهارت برای عکس بدون پیراهن در حمایت «جان سیاهان ارزش دارد» عذر خواست. چند سلبریتی سفید‌پوست هم در ویدئویی اسباب خجالت در مقابل رفتار بی‌رحمانه پلیس اعلام کردند «من مسئولیت دارم».
درعین‌حال به نظر می‌رسد که ممکن است اوضاع قرنطینه به زوال افراد مشهور منجر شود. در شرایطی که بیشتر ما در خانه‌هایمان نشسته بودیم و از سر بیکاری اینترنت را رصد می‌کردیم، فرار از خطا برای سلبریتی‌ها دشوار شد؛ مثلاً فالون و کیمل دو چهره نمایش تلویزیونی جیمی، به خاطر سیاه کردن صورتشان در برنامه‌های گذشته عذرخواهی کردند.
از پدیده‌های آنلاین اخیر، برنامه‌هایی بود که زیوه فومودو در لایو اینستاگرام با سلبریتی‌های مشکل‌سازی چون کارولین کالوی، اینفلوئنسر و آلیسون رومان نویسنده کتاب‌های آشپزی مصاحبه می‌کرد. فومودو با این برنامه‌ها مشهور و عکسش در نیویورک‌تایمز و ونیتی‌فر منتشر شد.
بدیهی است که آکواریوم شنای سلبریتی‌ها حالا زیر ذره‌بین رفته است. سؤال این است که اثر ذره‌بین تا کی ادامه خواهد داشت. پرفسور راجک معتقد است نباید به تأثیر بلندمدت امیدوار باشیم. روزی این بحران تمام خواهد شد و مردم فراموشش خواهند کرد. فرهنگ سلبریتی بیش از صدسال قدمت دارد. چیزی نیست که در ده سال اخیر به وجود آمده باشد. اتفاقی که در همه‌گیری جهانی کرونا رخ داد، این بود که بدانیم چه چیزهایی واقعاً شایسته توجه هستند. اگر توجهمان مثل قبل به دادگاه جانی دپ و امبر هرد معطوف شود در همان چرخه خواهیم بود.
شاید توجه ما امسال به ستارگان کمتر شده باشد اما این سوسوزدن موقت است: فرهنگ سلبریتی آمده است که بماند.
