درحالی‌که رسانه‌ها خبر از انفجار و استعفای سیاستمداران، کشمکش رهبران و آشفتگی بازار می‌دادند، یک بازی موبایلی که باید با آن به شکار هیولاها رفت، در اینترنت غوغا به پا کرده است. پوکمون گو که مخلوطی از بازی و واقعیت است به موفقیت بزرگی دست‌یافته است. به گفته شرکت «سیمیلاروب» که کارش تحلیل آماری اپلیکیشن‌ها است، بااینکه توییتر کماکان محبوب‌ترین سایت برای بحث و گفت‌وگوی سیاسی است، اما حالا شمار کاربرانی که در آمریکا روی سیستم‌عامل اندروید پوکمون گو بازی می‌کنند از تعداد کاربران اپلیکیشن توییتر پیشی گرفته است.
به گفته این شرکت کاربران این اپلیکیشن به‌طور میانگین ۴۳ دقیقه در روز پوکمون بازی می‌کنند که بیشتر از میزان استفاده از اپلیکیشن‌های واتس‌اپ، اینستاگرم و اسنپ‌چت است. ازآنجایی‌که باید در این بازی برای شکار پوکمون راه بروید، میانگین انرژی مصرفی برای مردانی که به مدت یک هفته مشغول این بازی باشند ۱۷۹۵ کالری خواهد بود. این میزان برای زنان ۱۵۰۳ کالری است. بگذارید این ارقام را با واحدی خوشمزه‌تر جایگزین کنیم: هفت پیراشکی شکلاتی کوچک برای مردان و شش تا هم برای زنان.
در هفته اول بعد از انتشار این بازی حدود ۱۵.۳ میلیون پست درباره این بازی در تویتر منتشر شد که بیشتر از ۱۱.۷ میلیون توییتی بود که درباره خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا در هفته برگزاری همه‌پرسی ارسال شد و دو برابر ۷.۵ میلیون توییتی بود که درباره جام فوتبال ملت‌های اروپای ۲۰۱۶ در هفته اول بازی‌ها منتشر شد. میزان جست‌وجوهای اینترنتی مرتبط با این بازی هم شدیداً افزایش پیداکرده است. تعداد دفعاتی که عبارت "Pokemon Go" در اینترنت جست‌وجو شده تقریباً برابر تعداد دفعاتی است که واژه "Brexit" در روز همه‌پرسی بریتانیا جست‌وجو شد.
اکنون برای افرادی که بازی می‌کنند، توصیه‌ای داریم:
بااینکه روش اصلی شکار پوکمون‌ها پیدا کردن آن‌ها است، برای گرفتن پوکمن‌های نایاب‌تر می‌توانید تخم پوکمون جمع کنید و صبر کنید تا از تخم بیرون بیایند. شما می‌توانید در پوکستاپ‌ها – مکان‌های شناخته‌شده‌ای که در بازی ظاهر می‌شوند – تخم پوکمن جمع کنید؛ اما برای باز شدن این تخم‌ها باید فاصله مشخصی را راه بروید. نایاب‌ترین پوکمون‌ها پس از ۱۰ کیلومتر راه رفتن از تخم بیرون می‌آیند. انواع متداول‌تر پوکمون برای بیرون آمدن از تخم به ۵ و ۲ کیلومتر پیاده‌روی نیاز دارند.بازی پوکمون در بریتانیا به بازار آمده و انتظار می‌رود به‌زودی در کشورهای بیشتری وارد بازار شود. می‌توان حدس زد که محبوبیت آن همچنان افزایش پیدا کند.
پوکمون؛ انقلابی در سرگرمی و تجارت
در هفته‌های گذشته با وقوع حوادث مهم سیاسی و اجتماعی، شاید کمتر کسی فکر می‌کرد که در گوشه دیگری از دنیا یک بازی کامپیوتری با استفاده از واقعیت افزوده (Augmented Reality) به یکی از خبرسازترین سوژه‌های دنیای تکنولوژی تبدیل شود.
بر اساس آمار موجود، بازی پوکمون‌گو ازنظر تعداد کاربران فعال در یک نرم‌افزار اندرویدی، در مقام پنجم و حتی بالاتر از نت‌فلیکس و توئیتر قرار گرفت. بر اساس آخرین آمار Surveymonkey هم‌اکنون حدود ۱۲میلیون کاربر آمریکایی فعال در حال جست وی هیولاهای پوکمون هستند و این بازی تاکنون فقط در گوگل‌پلی بیش از ۳۰ میلیون بار دانلود شده است.
تأثیر انتشار این بازی تا حدی بود که شرکت چندملیتی نینتندو که صاحب یک‌سوم سهام پوکمون است، شاهد افزایشی پنجاه‌درصدی سهام خود بود و این احتمال وجود دارد که پس از رکودی نسبتاً طولانی، دوباره به دوره رونق خود بازگردد. پس از چندی با افزایش دانلود و درخواست از سرورهای این بازی، عده‌ای با مشکل در اتصال به سرور مواجه شدند و شرکت نیانتیک، سازنده این بازی مجبور شد ورود این بازی را به بازار در چند کشور به تعویق بیندازد.
ولی هم‌اکنون این بازی در بسیاری از کشورها وارد بازار شده و اختلال جدی در سرورها مشاهده نمی‌شود. شرکت نیانتک پیش‌تر باعرضه دو بازی Ingress و Endgame که همانند پوکمون‌گو از دو جنبه واقعیت افزوده و موقعیت مکانی افراد بهره می‌برند، تجارب بسیاری را کسب کرده و اینک در آخرین بازی خود تمامی عناصر جذاب بازی‌های قبلی را گردآوری کرده است.شاید یکی از دلایل اصلی موفقیت چشم‌گیر پوکمون‌گو همین تجربه چندین و چندساله نیانتک درزمینهٔ واقعیت افزوده و استفاده از آن دربازی‌های موبایلی باشد.
در این بازی افراد در موقعیت جغرافیایی واقعی زندگی خود به جست‌وجو و شکار هیولاهای پوکمون می‌پردازند. شاید در نگاه اول استفاده از یک بازی برای ایجاد کسب‌وکار و تجارت بی‌ربط به نظر برسد، اما ازآنجایی‌که این بازی بر اساس موقعیت‌های جغرافیای حقیقی طراحی‌شده، احتمالاً روش‌های متعددی وجود خواهد داشت که «خوره‌های» پوکمون به مشتری بالقوه کسب‌وکار تبدیل شوند.
در این بازی دو نوع مکان ثابت وجود دارد: پوک‌استاپ‌ها (Poke Stop) معمولاً جاذبه یا اماکن تجاری شهر هستند. این نکته حائز اهمیت است که اگر پوک‌استاپ‌ها خود مکان تجاری نباشند، حتماً در نزدیکی آن‌ها یک مغازه یا محل کسب‌وکار وجود دارد که می‌تواند پوکمون بازها را به خود جلب کند.
نوع دیگر اماکن ثابت در این بازی جیم (Gym) ها هستند. درواقع جیم یک مکان حقیقی است که افراد در آنجا جمع شده و مبارزه می‌کنند تا منطقه را تحت کنترل خود بگیرند.هر دو نوع مکان به‌طور منظم و حتی روزانه چندین بار افراد را در یک منطقه مشترک گرد هم می‌آورد و همین نکته می‌تواند به کسب‌وکارهایی که در آن مناطق واقع هستند رونق ببخشد.تاکنون به‌طور رسمی اعلام‌نشده که یک کسب‌وکار خاص بتواند با میزبانی یک باشگاه، طرفداران پوکمون‌گو را در مکان تجارت خودگرد آورد، ولی در آینده احتمالاً با اضافه شدن چنین قابلیتی این بازی می‌تواند به یکی از استراتژی‌های تجاری مهم و موفق برای جذب مشتریان «خوره» پوکمون‌گو به‌سوی کسب‌وکارهای مختلف باشد.شاید به‌روزرسانی‌های بعدی این بازی با اضافه کردن قابلیت معامله و تعویض پوکمون بتواند یک‌قدم جدی در تجاری شدن هر چه بیشتر این بازی باشد و بتواند اماکن تجاری بسیاری را به این بازی جلب کند. به‌طور مثال بر اساس چند گزارش تأیید نشده احتمال توافقی بین نیانتیک و مک‌دونالد وجود دارد که پوک‌استاپ‌ها در شعب مختلف مک‌دونالد مستقر شوند.
این بازی خطراتی نیز دارد. به‌طور مثال بر اساس گزارش پلیس میسوری، گروهی از پوکمون‌بازهایی که در یک پوک‌استاپ گرد هم آمده بودند با یک جنازه برخورد کردند و یا بر اساس گزارش پلیس میسوری، پوکمون‌بازها بدون توجه به امنیت خود، در ساعت‌های نامتعارف همچون سه نیمه‌شب به اماکن و کوچه‌های خلوت در مناطق ناامن شهر رفته‌اند.از دیگر جنبه‌های منفی بازی، بی‌توجهی افراد به دنیا پیرامون است. افرادی که معمولاً سر درگوشی همراه خوددارند، در معرض خطراتی مثل سقوط یا تصادف هستند.با توجه به جنبه‌های متفاوت این بازی و تأثیرگذاری احتمالی این بازی بر کسب‌وکارها در آینده نزدیک این سؤال پیش می‌آید که آیا پوکمون- که شاید اکنون بتوان آن را یک پدیده دانست- همچنان می‌تواند مانند Crush Candy شور و هیجان به وجود آمده را حفظ کرده و به یکی از تأثیرگذارترین بازی‌های دهه پیش رو تبدیل شود؟
اما سؤال مهم‌تری که می‌توان پرسید این است که واقعیت افزوده باوجود پتانسیل‌های موجود در نمونه موفق پوکمون‌گو می‌تواند مدل‌های اقتصادی کنونی را دستخوش تحولی بزرگ کند؟
سعید عدالتی
