«خوانشم از پیرامون به معنای اهمیت مکانی است که در آن زیست میکنم. تجربه و دغدغه، کنش و واکنش، خودآگاه و ناخودآگاه، زندگی و فرهنگ، اجتماع و سیاست دیگر خوانشهایی هستند که هنرمند بهسادگی نمیتواند، آن را نادیده انگارد. پیکرههای مثالیام از انسان، برخاسته از تجربههای پیرامون است. پیکرههای مثالی، خاطرهای گمشده نیست، بلکه تفسیر واقعیت امروزاست. پیکرههای مثالی، در مواجهه بافرهنگ و سیاست رنگ میپذیرد و گاه آنها را به چالش میکشاند. پیکرههای خیالی در کنار اشکال و نشانههای تصویری، آینه روح نگران و آسیبزده جامعه کنونی وبیان لحظهها و واقعیت اکنون است. پیکرههای خیالی و گاه تغزلی با حضور در زمان و مکان، نویدبخش پیام همزیستی و مهربانیاند و بر جنبههای مسالمتآمیز اجتماع تأکیددارند؛ اما در این روند، گاه دچار یاس، پوچی، نگرانی، فراموشی و گاه در تخیل ساده و بیریا به دنیای مثالی، معلق و خیالی فرو میروند تا رنجهای فزون یافته حاصل از زخمها را التیام بخشند. این عناصر انسانی ضمن پیام به هستی و نیستی چالشهای اجتماعی، درصدد تلاش برای دستیابی به سنتهای پسندیده و آن واقعیتی است که در جامعه امروز رنگباخته است و هنرمند بهمثابه آئینهای شفاف، واقعیت را انعکاس میدهد گویا در رویارویی با چالشها هیچ گزینه دیگری ندارد.» (از بیانیه خلیل سمائی جابلو در نمایشگاه «پیکرهای خیالی» در گالری افرند 1394)
خلیل سمائی جابلو، نقاش و مدرس دانشگاه این روزها خود را آماده میکند تا بهزودی نمایشگاه جدیدش در جیپور هندوستان را برگزار کند. وی که دانشآموخته نقاشی است فعالیت هنری خود را بهصورت حرفهای از سال با تأسیس آموزشگاه آزاد هنری «خانه دوست» آغاز کرد و همزمان به تدریس در دانشکدههای هنر و معماری مشغول شد که تاکنون نیز ادامه دارد. وی در سال ۱۳۸۴ بهعنوان مسئول هنری تجسمی بابلسر و همراه با اعضای این انجمن توانست نخستین جشنواره مجسمههای شنی را در ایران پایهگذاری نماید.
آثار خلیل سمائی جابلو حس نوستالژیک دارند و اغلب میتوان رنگ و بوی مسائل سیاسی و اجتماعی معاصر را در آنها دید. در این میان نقشها و رنگها با تکیهبر فرهنگ ایرانی و بومی آثار او را متمایز میسازند. احمد نصراللهی از هنرمندان کشور درباره سمائی جابلو مینویسد: «معنای خاص یک نقطه یا یک خط در یک اثر، کار ویژهای است که در آثار استاد جابلو به چشم میخورد و این مهارت خاص میطلبد. در آثار این هنرمند حضور نور، وجود تنالیته رنگ، حضور فرم، واکنش متفاوتی در دیدگاه مخاطب ایجاد میکند. تعادل، ثبات و آرامش با حضور خطوط عمود و افق و تکرار فرم زن دفرمه با دایرهای (دف) و خطی مورب (نی) بیانگر عواطف و نیروی تخیل آفرینش گرند.» این کارشناس هنر معتقد است در آثار خلیل سمائی تضاد آمدن و نیامدن، بودن، دوست داشتن و تنها بودن، زایش و باروری، در هیئتی از فیگورهای دفرمه از زنان شکل میگیرند و تکرار این زنان در نخستین نگاه هویدا میشوند. «در نقاشیهای وی زنانی با دف و نی، با شاخه گلی که نشانی از زنان روستاهای ایرانی دارند با اصول بنیادین ترکیببندی که گاه بیرونی و گاه درونی شدهاند. جای خالی شکل و فرم حتی در فیگورهای انسان، با تزئین کامل میشوند. نمادهای فیگور در فاصلههای کاملاً آزاد بهصورت ذهنی و گاه بهصورت عقلانی شکلگرفتهاند. آثار سمائی در هوای تازهای نفس میکشند.»
خلیل سمائی جابلو در یادداشتش برای نمایشگاه «من مقدس» در گالری شیرین تهران نوشت:
«جهان بیرون و درون در فضای متناقض و تقابل پیش میرود. کشمکش، کنش و واکنشهای تولیدشده در ایجاد معنا و مفاهیم کمک میکند اثری خلق شود. مخاطبین را با خویش هم سو کرده و در ایجاد ارتباط و دوباره نگری در مسائل اجتماعی را کمک کند. رنگها و نقوش بکار رفته نشانههای را به وجود میآورد در درک مفهوم و دربیان آن بهصورت ضمنی گفتگو کند. به نظر پیرس: «نشانه برای کسی، چیزی را بهجای دیگر بیان میکند.» تاریخ مهمترین بستری است که در خلق این آثار کمک کرده است. شکلهای به وجود آمده گاهی ترکیب انسان و حیوانی که مثله شده باشد یا فرمهای شبیه ناقصالخلقه ما را به زمان میبرد.
روئین تنی کرکسان و خشونت مستولی شده در تابلوها، خاطره نیست بلکه زیستهای است از واقعیت امروز که در آثارم دیده میشود؛ که همان روح جامعه است.
حضور فیگورهای ازهمپاشیده شده درروی بوم نقاشی چنان مظلومانه نقش میبندد که نمیتوان تصورش را کرد. وقتی شروع به کار میکنم، ناخودآگاه مثله شدگی و ازهمپاشیدگی را در بستر بوم که از ویرانگری سخن میگوید، برجا میگذارم.»
کارنامه خلیل سمائی جابلو در یک نگاه:
متولد 1345، اردبیل
کارشناسی نقاشی از دانشگاه شاهد تهران
کارشناسی ارشد نقاشی از دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز
عضو هیئتعلمی دانشگاه فنی و حرفهای
مسئول انجمن هنرهای تجسمی فریدونکنار
مدیر آموزشگاه آزاد هنرهای تجسمی خانه دوست
30 سال سابقه فعالیت در زمینه طراحی و نقاشی
اجرای جشنواره مجسمههای شنی در ایران 1384
برگزاری 18 نمایشگاه انفرادی در:
گالری شیرین، افرند، لاله، سیحون، خانه دوست، حجم سبز، خانه فرهنگ اردبیل، سالن فرهنگ بابلسر
60 نمایشگاه گروهی در ایران:
گالری سیحون، کاخموزه نیاوران، موزه هنرهای معاصر اصفهان و تهران، نگارخانه صبا، خانه هنرمندان ایران، گالری لاله، سوره، بینال طراحی سندوزی، افرند، بینال طراحی کرج، گالری شاهد، شیرین، مژده
نمایشگاه خارج از کشور: ونیز 2010، ـ دانشگاه کلمبیا آمریکا 2009، دبی 2009
برگزیده (تقدیر) چهارمین بینال نقاشی جهان اسلام 1385
برگزیده (لوح افتخار) هفتمین بینال نقاشی ملی معاصر ایران 1386
برگزیده (لوح افتخار) مجسمه یخ و برف سراسری آلوارس 1387
برگزیده (لوح افتخار) نمایشگاه هنرهای تجسمی مدرسین 1384
داوریها:
داوری بیش از 26 جشنواره و مسابقات فرهنگی و هنری استانی و کشوری
هیئت سیاستگذار و داوری جشنوارههای مجسمههای شنی ملی و بینالمللی در ایران 1384-1385-138